پدیــده ســالمندي، بــه عنــوان یــک پدیــده پیشرونده و غیرقابل برگشت در طـول زنـدگی هر فرد، عبارت است از اضـمحلال تـدریجی در ساختمان و ارگانیسم بـدن کـه بـر اثـر دخالـت عامــل زمــان، پــیش مــی آیــد و تغییراتــی را در ساختمان و عملکـرد اعضـا ي مختلـف بـدن بـ ه وجــود مــی آورد . طــی دهه هــاي گذشــته، میانگین امید به زندگی در سطح جهانی افـزایش یافتـه و بـه میـانگین حـدود 70 سـال در سـال 2014 6 سال طولانی تر از سال 1990 و حدود 80 سال در کشورهاي توسعه یافته (در مقایسه بــا حــدود 50 ســال در کشــورهاي در حــال توسعه) رسیده است. همچنین با توجه به آمـار جمعیتی جهـان بـین سـال هـاي 2000 تـا 2050 سهم افراد بالاي 60 سال از حدود %11 بـه %22 خواهد رسید که بـه معنـاي افـزایش ایـن گـروه سنی از 605 میلیون نفر به 2 میلیارد نفـر اسـت . طبق گزارش آمـار رسـمی سرشــمار ي سـال 1395 مرکز آمار ایران، جمعیت 60 سـاله کشــور را شــامل بــوده اســت کــه پــیش بینــی و بالاتر بیش از 7 میلیـون نفــر %9/3 جمعیـت میشود تـا سـال 2050 مـیلادي بـه یـک سـوم جمعیت ایران افزایش پیدا کند.افـزایش سـن امیـد بـه زنـدگی همـراه بـا پیچیدگیهاي زندگی مدرن، موجب شده است تا اعضاي خانواده توان لازم را براي نگـه داري از سالمندان نداشـته باشـند و از ایـن رو آنهـا را دور از خانه و در مراکز سالمندي نگهداري کنند . مراکــز ســالمندي، بــه مکــا نهــایی اطــلاق میشود که از آنهـ ا بـراي نگـه داري سـالمندان استفاده میشود و اثرات روانشناختی متعددي چون یأس و ناامیدي را در سالمندان بـه همـراه دارد . سالمندان مقیم مراکز سـالمندي کـه از مرگ قریب الوقوع خـود اطـلاع مـی یابنـد، دچـار کاهش امیدواري میشوند کـه انبـوه عوامـل دیگري چون فقدان نقش هاي اجتماعی، از دسـت دادن استقلال، محدودیت هاي مالی، مرگ همسر و بازنشستگی این موضوع را تحت تـأثیر قـرار میدهند . در این زمینه مومنی و همکـاران بیان کرده اند سالمندانی که از خانه طرد شده اند امیدواري کمتري را تجربه میکنند. مطالعـات دیگـر نشـان داده انـد کـه افـراد سالمند به همان اندازه کـه از اعضـاي خـانواده خود انتظـار دارنـد بـراي اسـتقلال آنـان ارزش قایل شوند، حفظ و تداوم روابط مثبت و قوي با اعضــاي خــانواده را نیــز مهــم تلقــی مــی کننــد ، لذا میتوان دوري از کانون خانواده و اجتماع را از عوامل اصلی مرتبط با ناامیـدي در سالخوردگان محسوب کرد. بدیهی است چـون هدف از زندگی سـالمندان فقـط عمـر طـولانی و زنده بودن نیست و نوع و کیفیت زنـدگی آن هـا نیز اهمیت دارد، ارتقاي امیدواري سـالمندان در مرحله اول سلامت روانی آنان قـرار دارد. مداخلــه مبتنــی بــر مراقبــت معنــوي در پرستاري جنبهاي منحصر به فـرد از مـداخلات روان درمــانی و مراقبــت اســت کــه مــی توانــد پاسـخگـویی مناسـب بـراي نیازهـاي روانـی و معنوي سالخوردگان در برخورد با نگرانـی هـا باشد . معنویت یکی از ابعاد وجودي انسان است که در موقـع بـروز بحـران و اسـترس بـه شکل بارزي نمود پیدا کرده و سبب خلـق معنـا در زندگی و الهامبخش فرد در رویایی بـا یـأس و ناامیدي میشـود . علـی رغـم گسـتردگی فرهنگ و آموزه هاي مذهبی در جامعه ایرانـی و تبیین جایگاه آن موضوع ارتقاي سلامت معنوي با توجه به این که به عنوان یـک عامـل حفـاظتی سـالمندان را در برابـر براینــدهاي منفـی یــأس محافظت میکند، کمتر در برنامه هاي حمـایتی و درمانی مورد توجه مراقبان حرفه اي قرار گرفته است، به طوري که مطالعاتی کـه در ایـن حیطـه مراقبـت معنـوي را مـورد توجـه قـرار دادهانـد، اندك شمارند.
